ЦIидасса гIуцIцIараб цIияб коделдерил гIажам
ڝێداصا عۇڞاراب ڝێياب كۈدېلدېرێل عاجام
ا - а ر - р غ - гъ ڷ - лъ (лълъ)
ب - б ز - з ف - п م - м
ت - т س - с ڣ - пI ن - н
ج - ж ص - сс ق - къ ه - гь
ڃ - чI ش - ш ڨ - кь و - в
ڄ - чIчI ۺ - щ ك - к ي - й
چ - ч ښ - ц ڭ - кк ئ - ъ
ڿ - чч ڛ - цц گ - кI ێ - и
ح - хI ڝ - цI ڴ - кIкI ې - э
خ - х (хх) ڞ - цIцI ڬ - г ۇ - у
څ - хъ ط - тI ڮ - хь ۈ - о
د - д ع - гI ل - л
Гьел гурелги,
руго «в»-ялъул кумакалъалун рихьдерунел лабиалиял /кIутIби цIутIдерумо рахъинел
/ гьаркьал:
هېل ڬۇرېلڬێ رۇڬۈ و - ياڷۇل كۇماكاڷالۇن رێڮدېرۇنېل
لابێئالێيال گۇطبێ ڝۇطدېرۇمۈ راڅێنېل هارڨال.
Гьамза
- ئ хъваялъул
къагIидаби.
1 - РагIол
байбихьуда:
-
Оццебессеб хIарп а - ا , масала,
алжан - الجان
ахссан - اخصان
- и,
у, о, э(ъе) хIарпазда ццебе ئ хъваня, масала,
иту
(ъиту) - ئێتۇ
ургъел
(ъургъел) - ئۇرغېل
охцер
(ъохцер) - ئۈخښېر
эркели
(ъеркели) - ئېركېلێ
2 - Бакьолъ кIиго гьаркьилал хIарпал (а, и, у) нахъ-ццебе хъвамо рукIани, масала, булаан,
гьезда гьоркьоб гьамза хъваде буго -
булаан
(булаъан) - بۇلائان
беэнаб
(беъенаб)
- بېئېناب
-
Ахиралъа кIиго гьаркьилал хIарпазда гьоркьоб гьамза хъваня, масала, -
рии
(риъи) - رێئێ
2 - Й ي хIарп хъваялълъул къагIида.
- Кирилалъа
хъваняго нелъецца, масала, юргъан хъваня, гIажамалъа
хъваняго хъваде буго يۇرغان йургъан, элъул магIна ккена, оццерессел хIарпал я, ё, ю рагIол
байбихьуда рукIани, хъваде ккена йо - يۈ , йу
- يۇ , йа
- يا .
Масала,
ёхарай
(йохарай) - يۈخاراي
екерде
(йекерде) – يـېكېردې
ячде (йачде) - ياچدې
-
Бакьолъги нахъаги кIиго гьаркьилаб хIарп (я, ё, ю) нахъ-ццебе букIани
гьоркьоб й хъваде ккена, масала,
Ццее
(цейе) - ڛېيې
нежее (нежейе) - نېجېيې
нелъее (нелъейе) - نېڷېيې
-
Гьаркьикъал хIарпазда нахъ я(йа) хIарп букIани, масала, дунял (дунйал),
хъваде ккена دۇنيال
Дунял
(дунйал) - دۇنيال
3 - ГIараб
мацIцIалъул рагIабиги хъваде руго рагIинеб куцалъа, масала,
Низам (نظام) хъваде
буго نێزام
Рамазан (رمضان) хъваде буго رامازان