Ссундуе къварагIун ругел чиял мацIцIалъа хъварал ухьдул?

 Щимо гьадал лъикIал ухьдул маарул мацIцIалъа рахъинярел? ГIемер рихьиня нелъерго тариххалъул хIакъалъулъ лъикIа-лъикIал ухьдулги рахъинел, гIемер бихьиня маарул мацIцI цIуниялъул хабарги бицинеб, ухьдулни абуни, щимояли гьаняро, гIурус мацIцIалъа рахъинел руго.

Ссундуе къварагIун ругел чиял мацIцIалъа хъварал ухьдул?

ۺێمۈ هادال ڷێگال ئۇڮدۇل مائارۇل ماڞاڷا راڅێنيارېل؟ عېمېر رێڮێنيا نېڷېرڬۈ تارێخاڷۇل حاقاڷۇڷ ڷێگا- ڷێگال ئۇڮدۇل راڅێنېل، عېمېر بێڮێنيا مائارۇل ماڞ ڝۇنێياڷۇل خابارڬێ بێښێنېب، ئۇڮدۇلنێ ابۇنێ، ۺێمۈيالێ هانيارۈ، عۇرۇس ماڞاڷا راڅێنېل رۇڬۈ.

صۇندۇيې قواراعۇن رۇڬېل چێيال ماڞاڷا څوارال ئۇڮدۇل.

Чиял рагIаби

 Ахираб заманаялъа дида гIурус бичIчIинебго гьечIо, обанго бичIчIиняреб букIарабгIани адеги лъикI букIлаан. Дида гьаняро щимо гьез гIемерал чиял рагIаби хIалтIдерунел ругел, эбгиха жодерго гIурус рагIиги томо чиял росинел буго, дида гьелъул магIна бичIчIиняро.

Нелъеццаги гьебго жо бунеб буго, щибго ургъчIого чиял рагIаби росинел руго, жодерго рагIабиги томо чиял хIалтIдерунелги руго. РачIа нелъерго маарул мацIцI чиял рагIабаздасса бацIцIадги бумо ццебетIеде буде.

اخێراب زاماناياڷا دێدا عۇرۇس ماڞ بێڄێنېبڬۈ هېڃۈ، ئۈبانڬۈ بێڄێنيارېب بۇگارابعانێ ادېڬێ ڷێگ بۇگلائان. دێدا هانيارۈ ۺێمۈ هېز عېمېرال چێيال راعابێ حالطدېرۇنېل رۇڬېل، ئېبڬێخا جۈدېرڬۈ راعابێڬێ تۈمۈ چێيال رۈسێنېل رۇڬۈ، دێدا هېڷۇل ماعنا بێڄێنيارۈ.

نېڷېڛاڬێ هېبڬۈ جۈ بۇنېب بۇڬۈ، ۺێبڬۈ ئۇرغڃۈڬۈ چێيال راعابێ رۈسێنېل رۇڬۈ، جۈدېرڬۈ راعابێڬێ تۈمۈ چێيال حالطدېرۇنېل رۇڬۈ. راڃا نېڷېرڬۈ مائارۇل ماڞ چێيار راعابازداصا باڞادڬێ بۇمۈ ڛېبېطېدې بۇدې.

Мун кисса вугев?

- Мун кисса вугев?

- Дун Генусса вуго. Мун кисса вугев?

- Дун Москосса вуго. 

- مۇن كێصا وۇڬېو؟

- دۇن ڬېنۇصا وۇڬۈ. مۇن كێصا وۇڬېو؟

- دۇن مۈسكۈصا وۇڬۈ.

ДУН МААРУЛАВ ВУГО

Дида ракIалъа буго дун гьебергониги соналъ ццебе Туркиялъе щомо вукIана, дида цо туркасс гьикъун букIана мун щиб милаталъул чи вугилан, дицца гьессда абуна дун маарулавилан вугин.

 Кеве дун щваниги, кевегIанив дун вукIаниги мун щиб милаталъул чи вугилан дида гьикъараб мехалъ, дицца абде буго дун маарулавилан вугин, дир мацIцIги маарул мацIцI бугин абде буго. 

دێدا راگاڷا بۇڬۈ دۇن هېبېرڬۈنێڬێ سۈناڷ ڛېبې تۇركێياڷې ۺۈمۈ وۇگانا، دێدا ښۈ تۇركاص هێقۇن بۇگانا مۇن ۺێب مێلاتاڷۇل چێ وۇڬێلان، دێڛا هېصدا ابۇنا دۇن مائارۇلاوێلان وۇڬێن.

كېوې دۇن ۺوانێڬێ، كېوېعانێو دۇن وۇگانێڬێ مۇن ۺێب مێلاتاڷۇل چێ دێدا هێقاراب مېخاڷ، دێڛا ابدې بۇڬۈ دۇن مائارۇلاوێلان وۇڬێن، دێر ماڞڬێ مائارۇل ماڞ بۇڬێن ابدې بۇڬۈ.

ЧIчIегIеролъул карщ

 - ГьабсагIалъа чIчIегIеролъул карщ квана. ТагIамаб букIана.

- هابساعاڷا ڄېعېرۈڷۇل كارۺ كوانا. طاعاماب بۇگانا.

Бакъунде как баде заманги щомо буго.

 - Бакъунде как баде заманги щомо буго. Мун каки чурун вугищи?

- ВахI, кагIан хехго заман араб, гьабсагIалъа гIадин къаде как бамо букIана, гьандже бакъунде как баде заман щомо буго, гьабсагIалъа каки чурде эна.

- Вилъаха дурго, каки чурде а, дун каки чурун вугоха. Джаматалъул как баде буго.

- باقۇندې كاك بادې زامانڬێ ۺۈمۈ بۇڬۈ. مۇن كاكێ چۇرۇن وۇڬێۺێ؟

- واح، كاعان خېخڬۈ زامان اراب، هابساعاڷا عادێن قادې كاك بامۈ بۇگانا، هانجې باقۇندې كاك بادې زامان ۺۈمۈ بۇڬۈ، هابساعاڷا كاكێ چۇردې ئېنا.

- وێڷاخا دۇرڬۈ، كاكێ چۇردې ا. جاماعاتاڷۇل كاك بادې بۇڬۈ.

Ццеве вахъун кIалгьай

- Дуда бихьарабщи сон ютубалъа МухIумад ццеве  вахъун кIалгьанев вукIарав куц?

- БихьчIо, щиби гьесс бицинеб букIараб?

- Гьесс бицинеб букIана цо гьиналъул дармил гIуцIцIелалъул хIакъалъулъ. Гьеб гIуцIцIелалъ жив-жив чияссе кьенеб ресалъул.
- Эгогощи? Балагьде ккела дун. Дуцца дихъе битIе гьеб кIалгьаялъул нусигIунтI.

- БитIла гури.

- دۇدا بێڮارابۺێ سۈن يۇتۇباڷا مۇحۇماد ڛېوې واڅۇن گالهانېو وۇگاراو كۇښ؟

- بێڮڃۈ، ۺێبێ هېص بێښێنېب بۇگاراب؟

- هېص بێښێنېب بۇگانا ښۈ هێناڷۇل دارمێل عۇڞېلاڷۇل حاقاڷۇڷ. هېب عۇڞېلاڷ جێو- جێو چێياصې ڨېنېب رېساڷۇل.

- ئېڬۈڬۈۺێ؟ بالاهدې ڭېلا دۇن. دۇڛا دێڅې بێطې هېب گالهاياڷۇل نۇسێعۇنط.

- بێطلا ڬۇرێ.

Рогьоле аде рахъарал мехалъ.

 

Рогьоле аде рахъарал мехалъ.

Эмен - Рахъаралщи? ЛъикIго кьижаралщи?

Вас - ЛъикIго кьижана, цо лъикIаб макьоги бихьана. Микьилъ тукаде омо рукIана цIияб эргъеро босде.
Эмен - ЛъикIаб макьо бихьун букIун буго дуда. Гьандже кунаде ккела. Хъармухъчай гьекъеде буго, рогьоле хъармухъчай гьекъеде лъикIаб букIиня.

Эбел - РачIа гIолохъаби кунаде, конде жоги ццебе гьуна. БухIараб хъармухъчай буго.

Эмен - ВачIинев вуго, цIакъ бокьиня де хъармухъчай рогьоле гьекъеде.

Вас - Деги бокьиня рогьоле хъармухъчай гьекъеде.

Эмен - Дида ракIалъа буго цо чамалиго соналъ ццебе цо цIцIадахIарисселъ хъармухъчаялъа хъар абинеб букIана.

ئېمېن - راڅارالۺێ؟ ڷێگڬۈ ڨێجارالۺێ؟

واس - ڷێگڬۈ ڨێجانا، ښۈ ڷێگاب ماڨۈڬێ بێڮانا. مێڨێڷ تۇكادې ئۈمۈ رۇگانا ڝێياب ئېرغېرۈ بۈسدې.

ئېمېن - ڷێگاب ماڨۈ بێڮۇن بۇگۇن بۇڬۈ دۇدا. هانجې كۇنادې ڭېلا. څارمۇڅچاي هېقېدې بۇڬۈ، رۈهۈلې څارمۇڅچاي هېقېدې ڷێگاب بۇگێنيا.

ئېبېل - راڃا عۈلۈڅابێ كۇنادې، كۈندې جۈڬێ ڛېبې هۇنا. بۇحاراب څارمۇڅچاي بۇڬۈ.

ئېمېن - واڃێنېو وۇڬۈ، ڝاق بۈڨێنيا دې څارمۇڅچاي رۈهۈلې هېقېدې.

واس - دېڬێ بۈڨێنيا رۈهۈلې څارمۇڅچاي هېقېدې.

ئېمېن - دێدا راگاڷا بۇڬۈ ښۈ چامالێڬۈ سۈناڷ ڛېبې ښۈ ڞاداحارێصېڷ څارمۇڅچاياڷا څار ابێنېب بۇگانا. 

Амгьилъгьан

 طانځێڶهان - امهێڷهان

ТIанхилIгьан - амгьилъгьан - голубцы